Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Jarosławia. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jarosław na lata 2021-2030,
Program Wspierania Rodziny w Gminie Jarosław na lata 2021-2023,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2021-2026,
Wieloletni program osłonowy w zakresie dożywiania "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Jarosław na lata 2022-2025.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Jarosław związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). Dla porównania warto wskazać, że w 2021 r. na ten cel wydatkowano 13,8 mln zł podczas gdy w 2022 r. wydatki te wyniosły 5,7 mln zł. W 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. GOPS do końca maja 2022 r. wypłacał ww. świadczenia przyznane w ramach postępowań zakończonych do końca 2021 r.
W 2022 r. znaczący wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków węglowych i osłonowych.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
Wartość zadań zrealizowanych z dofinansowaniem (dotacje UE)
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Jarosław w 2022 r. były bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest nieznaczny spadek liczby rodzin potrzebujących wsparcia w 2022 r.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 118 rodzin, a niepieniężnymi 111 rodzin. Pracę socjalną świadczono wobec 49 rodzin.
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
W trakcie 2022 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych konkursów i programów tj. "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Pomoc żywnościowa" czy "Asystent rodziny". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował kontrakty socjalne i działania środowiskowe.
Wsparcie dla mieszkańców Gminy Jarosław polegało na zapewnieniu gorącego posiłku dziennie osobom nie mogącym go przygotować we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizował program w dwóch formach tj. w naturze w ramach przyznanego gotowego posiłku oraz w formie zasiłku celowego. Posiłki wydawano w placówkach oświatowych, a także w Barze "Smakosz".
Posiłkiem w szkole objętych zostało 153 osoby. Z kolei świadczenia pieniężne na zakup żywności otrzymało 254 osób.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jarosławiu przy współpracy z Polskim Komitetem Pomocy Społecznej realizował Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD).
Głównym celem programu jest zapewnienie najuboższym mieszkańcom pomocy żywnościowej oraz uczestnictwo w działaniach w ramach środków towarzyszących. Zadanie Ośrodka podlegało na wydawaniu rozpatrywaniu wniosków i wydawania uprawnień do pozyskania powyższej pomocy. Ośrodek wydał skierowania do organizacji partnerskiej w roku 2022 r. dla 786 osób.
Asystent rodziny
Asystent rodziny realizował pracę z rodzinami przeżywającymi trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Zadaniem asystenta rodziny jest całościowe wspieranie rodziny wychowującej dzieci, zagrożonej wykluczeniem społecznym, poprzez zmianę stosunku osób w rodzinie do własnej sprawności, podniesienie samooceny, wzbudzenie wiary we własne siły, a także poprzez pomoc w wykonywaniu najprostszych czynności.
Liczba rodzin, które korzystały z usług asystenta rodziny w roku 2022 wyniosła 13.
Program Senior+ oraz ŚDS
Gmina realizowała Program Senior+ w ramach którego utworzono i wyposażono ośrodek wsparcia Klub Senior+ w Morawsku dla 15 uczestników.
W 2022 r. z usług Środowiskowego Domu Samopomocy skorzystało 7 mieszkańców gminy Jarosław. Pomoc skierowana do osób z niepełnosprawnością intelektualną, w tym także z podwójną diagnozą (współistniejącą chorobą psychiczną). Środowiskowy Dom Samopomocy oferuje różnorodność form spędzania czasu, a także dbanie o wygląd zewnętrzny, nauka przygotowywania posiłków, gospodarowania środkami finansowymi, nabywanie umiejętności w kontaktach z innymi ludźmi.
Inne zadania gminy realizowane przez Ośrodek
wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach dodatku mieszkaniowego i zryczałtowanego dodatku energetycznego,
przyznawanie i wypłacanie pomocy materialnej dla uczniów „stypendium”,
organizowanie pomocy dzieciom pozbawionym opieki rodziców, w zakresie współfinansowania pobytu dziecka w pieczy zastępczej,
tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
organizacja kolonii dla dzieci i młodzieży,
współpraca w ramach organizacji paczek mikołajowych,
współpraca z organizacjami na rzecz mieszkańców gminy Jarosław,
aktywność projektowo konkursowa:
utworzenie wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego, pielęgnacyjnego i wspomagającego,
program działań profilaktyki selektywnej dla dzieci i młodzieży zagrożonych hazardem lub innymi uzależnieniami behawioralnymi - cykl zajęć warsztatowych w 7 szkołach z terenu gminy Jarosław w klasach VII i VIII,
wydawanie Karty Dużej Rodziny,
Program „Czyste powietrze” - program dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów jednorodzinnych.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jarosławiu w roku 2022 w związku z wojną w Ukrainie realizował Ustawę z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
rejestracja obywateli Ukrainy - nadanie nr PESEL (391 osób),
wypłata świadczeń : rodzinnych, dożywianie, świadczenia 300+, świadczenia 40,00 zł,
przyznano dla obywateli Ukrainy, którzy nabyli nr PESEL jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300,00 zł - 271 świadczeń,
przyznano posiłek 18 dzieciom obywatelom Ukrainy, które uczęszczały do szkół na terenie Polski - 865 świadczeń,
pomoc jednostek OSP w transporcie uchodźców na granicy polsko-ukraińskiej,
udzielono również pomocy rzeczowej oraz pomocy w formie pracy socjalnej (dzieci będące w pieczy zastępczej były monitorowane przez pracowników socjalnych).
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych. W założeniu uwzględniały on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły ponad 175 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
W lutym 2022 r. stan szczepień przeciw COVID-19 w gminie Jarosław wyglądał następująco:
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.